Wat doe je als je broer plotseling overlijdt in de Verenigde Staten. Het is sinds een jaar of 5 zijn nieuwe thuisland. Je gaat er dan, als het enigszins kan, meteen naartoe. Maar dan? Hij was getrouwd met een Amerikaanse. Hij werkte voor een Amerikaans bedrijf alles was Amerikaans wat zuslief tegenkwam, toen ze op dag 2 na zijn overlijden bij zijn thuis aankwam. Gelukkig kende ze haar schoonzus wel, maar alle Amerikaanse gebruiken niet.

Ze was pas 61 jaar, deze krachtige vrouw. Helaas was ze ongeneeslijk ziek. Haar leven was niet altijd even gemakkelijk geweest.  Ze had veel van de wereld gezien en op allerlei plaatsen mensen ontmoet en mensen (aan)geraakt. Een vrouw met een uitgesproken mening, die hield van verbinding maken met anderen. En toch was ze aan het eind van haar leven alleen. De verbindingen met anderen bleken vaak niet van lange duur.

“Ik wil opa eigenlijk wel dragen,” merkte één van de kleinkinderen op, toen zijn opa was overleden en de dag van de uitvaart werd besproken. Er waren zes kleinkinderen in de leeftijd van 20 tot 25 jaar: vier jongens, twee meiden. Ze bleken hun opa alle zes even graag te willen dragen. Ik stelde voor om hem op hun schouders te dragen. Het is niet moeilijk, maar het is wel slim om te oefenen.

Wanneer je gaat trouwen ben je vaak lang van tevoren bezig met plannen. Als je gaat sterven dan is het niet zo gebruikelijk dat je je voorbereidt. Meestal weten mensen wel of ze (natuur)begraven of gecremeerd willen worden, maar weten de achterblijvers dat ook?

Zijn handen konden alles maken; van een veranda tot een bed en een tafel. Later legde hij zich toe op het maken van muziekinstrumenten: drums, regenstokken, praatstokken en ook didgeridoos. Hij verzamelde stokken in het bos achter zijn huis. Stokken om de drums mee te bespelen, maar ook grotere stammetjes voor didgeridoos.

Meneer speelde zelf verschillende toetsinstrumenten. Hij hield van deze muziek en was een behoorlijk bedreven muzikant. In bepaalde periodes van zijn leven speelde hij veel, in andere daarentegen veel minder of zelfs niet. In de periode na het overlijden van zijn vrouw, bleef hij achter met twee kleine kinderen. Toen speelde hij niet. Later toen de kinderen tieners waren pakte hij zijn instrumenten weer op. De muziek was zijn uitlaatklep.

Ik gaf het sieradenzakje met 2 ringen aan de dochter. En terwijl ze de ringen eruit haalt, zucht ze. ‘Oh ja, dat was mama’s lievelingsring, ze heeft hem zelf ontworpen. Hij heeft een paar van die liggende achten aan elkaar. Voor haar was dat een prachtig symbool.’ Het is een symbool van oneindigheid, de lemniscaat. Terwijl we praten over de invulling van een informele, intieme afscheidsdienst, besluiten we om dit symbool te gebruiken.

Er is op sommige momenten behoefte aan zingeving, betekenis geven en afronden wat afgerond mag worden. De laatste jaren vinden mensen dat steeds minder in het traditionele geloof. Ritueelbegeleiding voorziet in deze behoefte. Als ritueelbegeleider geef ik vorm aan een ceremonie, samen met degene waar het om gaat of de mensen die daar direct om heen staan.

December, tijd van licht en donker, samen zijn en samen vieren. Juist in deze maand kan het zijn dat je iemand extra mist. Een dierbare waar je korter of langer geleden afscheid van hebt genomen. Stilstaan bij dit gemis kan waardevol zijn. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van een herdenking.

Hij speelde als kleine jongen bij het Oude Maasje in de buurt van zijn huis. Meestal was hij daar als de zon scheen. Ouder geworden hield hij van deze plek met heel veel fijne herinneringen. Daarom was het zijn wens dat een deel van zijn as daar wordt uitgestrooid.